برنامه ریزی

نقشه کشیدن برای نیل به مقصد،

برنامه ریزی فرآیندی است که در آن اطلاعات مربوط به منابع موجود جمع آوی می شود تا نیازهای فعلی و آتی یک سازمان یا یک منطقهرا برآورده سازد.

تفاوت برنامه و برنامه ریزی

   žبرنامه(plan)، اسم . آنچه که تهیه شده است

   žبرنامه ریزی(planning) فعل و فرآیند. به تفکرات  و پیش بینی ها گفته می شود.

ویژگی های برنامه ریزی

  žآینده نگری آینده با پیش بینی

        žجریان و فرآیند

  žداشتن هدف یا وضعیت مطلوب

  žروش دستبابی به هدف و نقشه کشیدن

  žزمان بندی برای دستیابی به هدف

  žدر نظر داشتن امکانات موجود (منابع مالی و انسانی)

  žانعطاف  پذیری بنامه در هنگام اجرا

        žچرخه ای بودن برنامه ریزی

  žبازنگری برنامه پس از اجرای بخش هایی ااز آن و اصلاح آن

سطوح برنامه ریزی

واژه های مربوط به برنامه و برنامه ریزی

        žسطوح برنامه:

        ž برنامه کلی (plan)

        žبرنامه اجرایی(program)

   ž     طرح(design)

        žپروژه(project)

        žفعالیت(activity)

برنامه ریزی آموزشی
(Education Planning)

    žبرنامه ریزی آموزشی برنامه ریزی برای نظام آموزس و رورش است و کلی ترین برنامه ای است که در نظام آموزش و پرورش تدوین می شود.

    žبرنامه ریزی آموزشی فرآیندی است که با مشخص کردن هدف ها و اولویت های آموزشی کشور یا استان و نقشه کشیدن و طراحی برای رسیدن به آن اهداف سرو کار دارد.

 ž    و هدف آن استقرار یک نظام آموزشی کارآمد است.

 ž  برنامه ریزی آموزشی به منظور گسترش نظام اموزشی تدوین می شود، هدف آن فراهم ساختن فرصت های یادگیری برای افراد و تربیت نیروی اسانی ماهر مورد نیاز توسعه اقتصادی کشور است.

اجزای برنامه آموزشی

         žموسسه آموزشی(مدرسه)

         žساخت و نگهداری فضای آموزشی(مدرسه، کلاس درس، آزمایشگاه، کتابخانه، سالن ورزشی و...)

         žمنابع و امکانات مادی شامل وسایل و مکان آموزشی

         žنیروی انسانی شامل مدیر و کارشناس آموزشی

         žنیروی انسانی شامل معلم:

         žدوره های اموزشی معلم، نسبت معلم به دانش اموز، تعداد معلم، شرایط و تحصیلات معلم و...

         žبودجه و بودجه بندی

برنامه ریزی درسی
(Curriculum  Planning)

        žبرنامه ریزی درسی شامل تعیین محتوای درسی است.

        žفرآیندی است که در تمام مراحل آن تصمیم گیری انجام می شود.

   ž     چهارچوبی جهت فراهم آوردن فرصت های مختلف یادگیری برای دانش آموزان است.

تعریف بر مبنای فرآیند برنامه ریزی درسی

 ž  برنامه ریزی درسی یا تدوین درسی یک سلسله فعالیت های یاددهی و یادگیری به منظور ایجاد تغییرات مطلوب در رفتار یادگیرنده و ارزشیابی  میزان تحقق این تغییرات است.

تعریف برنامه ریزی درسی بر مبنای اجزای برنام درسی

   ž     برنامه ریزی درسی به مجموعه ای هماهنگ از اهداف، محتوای دروس، روش تدریس  و روش ارزشیابی پیشرفت تحصیلی اطلاق می شود.

مقایسه برنامه ریزی آموزشی و درسی

        žآموزش و تدریس و کلاس، برنامه ریزی  درسی.

مراحل برنامه ریزی درسی

         žبرنامه ریزی اموزشی: تبدیل خواسته ها به اهداف

         žبرنامه ریزی درسی: تبدیل اهداف به محتوا

         žتصویب برنامه : با نگرش اداری

         žاجرای برنامه درسی: تدریس

   ž      نظارت: اصلاح و تغییر در برنامه

گام های برنامه ریزی درسی

   ž1- شناخت وضعیضت موجود( از نظر امکانات و شرایط محیطی، نیاز و علاقه دانش آموزان)

   ž2- تدوین برنامه درسی: گام اصلی برنامه ریزی درسی

 ž  (تعیین اهداف، محتوای درسی، روش تدریس و  روش ارزشیابی،  پیش بینی گروه بندی دانش آموزان، وسایل آموزشی و فضای درس)

3-تدوین برنامه اجرایی

(پیش بینی برنامه زمانی و تعیین مراحل و گام های برنامه، سازماندهی مراحل برنامه و زمانبندی)

4- تدوین برنامه های پیش نیاز

(امکانات، نیروی انسانی، مکان و وسایل آموزش ، بودجه برای اجرای برنامه پیش بینی می شود.)

        ž5- اجرای آزمایشی برنامه:

  ž (نقاط قوت و ضعف به همراه اجرایی بودن آن مشخص می گردد)

        ž6- اصلاح برنامه درسی

 ž  درصورتی که کلیات برنامه درسی در مرحله آزمایش مورد تایید قرار گرفت و جزییات نیاز به بازنگری داشته باشد، آن موارد اصلاح می شود.)

        ž7- اجرای برنامه درسی:

  ž( معلمان طبق برنامه طرح درس را تنظیم و روش تدریس را انتخاب می کنند.)

  ž8- نظارت بر برنامه ریزی درسی:

 ž  (آیا برنامه درسی با اجزای تعیین شده در حال اجرا است و فعالیت هامطابق انتظارات در جریان است.

ضرورت برنامه ریزی درسی

  žموجب پیشگیری از اتلاف وقت ،به هدر رفتن سرمایه های انسانی و مادی

  žاقدامات آموزشی با تفکر، آینده نگری و پیش بینی انجام می شود.

          vاستفاده بهینه از امکانات آموزشی و صرفه در منابع، حداکثر استفاده از امکانات موجود

          vاستفاده بهینه از زمان آموزشی، پیشگیری از اتلاف وقت

          vاستفاده بهینه از نیروی انسانی و پیشگیری از اتلاف هزینه ها

          vاجرای برنامه های پیچیده با منابع کمتر

          vپیش بینی مسایل برنامه درسی

  vدستیابی به موفقیت های اموزشی بیشتر

  vآموزش موثر بر  اثر برنامه ریزی درسی و سازماندهی تجارب آموزشی پدید می آید.

  vتامین خواسته های دانش آموزان

  vافزایش انگیزه شاگردان برای یادگیری